تصویر زن در داستان کوتاه ایران

تصویر زن در داستان کوتاه ایران

زهرا هادی و آریا یعقوب­زاده

تصویر زن در داستان کوتاه ایران

بررسی تصویر زن در داستان­های کوتاه نویسندگان ایران در ده سال اخیر 1378 تا 1388

زهرا هادی  آریا یعقوبزاده

…

مجموعه داستان “آن مرد در باران آمد” نوشتهء  “امیررضا بیگدلی”:

تمرکز این مجموعه بیشتر روی زندگی زناشویی پس از ازدواج است. ازدواج را به نوعی سرابی دانسته که پس از آن زن و مرد با واقعیات بیشتر اقتصادی زندگی مواجه میشوند. زنان در این داستانها نیز قربانیاند. اما بیشتر قربانی گفتمان اجتماعی و سیاسی و اقتصادی حاکمند تا قربانی گفتمان مردسالار و از این جهت داستانها گامی مثبت در جهت واقعگرایی برداشتهاند.

در داستان “صدای پای زن” زنی را میبینیم که برای نجات همسرش از دام اعتیاد تلاش میکند اما راه به جایی نمیبرد و قادر به ترک زندگی هم بنا بر دلایلی نمیباشد. بنابراین راه چاره را در همراهی با مرد میبیند و خود نیز به نوعی به مواد مخدر پناه میبرد. زن در ظاهر قربانی همسر خود است اما در واقع این داستان فضای کلی حاکم بر جامعه و معضل اساسی اعتیاد را مطرح میکند.

در داستان “سخت نگیر سمانه” با زوجی روبهرو میشویم که با مشکل بیکاری مرد دست و پنجه نرم میکنند. شخصیت زن داستان مانند بسیاری از دختران دیگر در جامعهی ما، تمام امید و آیندهاش را در ازدواج با مرد مورد علاقهاش میدیده. اما پس از فروکش کردن اشتیاق اولیه، با واقعیات دشوار زندگی مواجه شده و دچار ملال میشوند. چنین زنی از دید جامعهی پیشامدرن چارهای جز ادامهی زندگی و به قول شخصیت مرد داستان ادامهی زندگی به این گندی ندارد.

در داستان “داشتند با هم پچپچ میکردند” نگاه به زن کاملا همسو با گفتمانهای سنتی است. زنی که بر خلاف تایید پدر و مادر به همسری مرد درآید به قول شخصیت پدر زن زندگی نخواهد بود. پدر موفق میشود با ایجاد رابطه با زن به نوعی این نگاه خود را به اثبات برساند. شخصیت زن باز هم منفعل است و کنش خاصی صورت نمیدهد.

٢۵ مهر ١٣٨٨